Persconferentie Corona – De Pitchcoach

Vandaag, 14 januari 2022, is de vuurdoop voor de nieuwe zorgminister Ernst Kuipers op zijn eerste coronapersconferentie. Dus belde het Algemeen Dagblad eergisteren met de vraag wat ik vond van de presentatievaardigheden van de vorige zorgminister, Hugo de Jong. En of ik nog tips had voor de nieuwe minister.

Je kent mij, natuurlijk had ik die. Het AD heeft de meest smakelijke eruit gepakt:

• Gebruik je hele lijf om je betoog kracht bij te zetten.
• Wees kort en kernachtig.
• Werk met illustraties en graphics.
• Zorg dat je illustraties op een monitor vóór je ziet, zodat je het contact met het publiek niet verliest.
• Gebruik korte zinnen en begrijpelijke woorden.
• Gebruik geen spreekgestoelte.
• Gebruik je toch een spreekgestoelte? Zorg dan dat hij op de juiste maat is.
• Wees hoffelijk naar de doventolk.

Ik ben heel benieuwd hoeveel van de tips vanavond opgevolgd worden!

Hieronder de tekst van het artikel met de uitleg achter deze tips, mocht je die nog niet gelezen hebben in het AD van gisteren op pagina 4 en 5.

Elf adviezen voor de nieuwe zorgminister: ‘Geef fouten gewoon toe’

Do’s and don’ts Het wordt even wennen: morgen voor het eerst een nieuwe minister van Volksgezondheid op de coronapersconferentie. Maar wat moet Ernst Kuipers van Hugo de Jonge overnemen en –belangrijker – wat níét? ,,Kuipers mag wat minder naar de ongevaccineerden wijzen.’’

Speechschrijver en debatexpert David van der Meulen is gewend om openbare optredens nauwgezet te ontleden, maar deze keer wil hij, voor hij kritisch van wal steekt, toch iets kwijt. ,,Er is zo veel commentaar op Hugo de Jonge geweest dat ik er graag ook even bij stilsta dat hij al met al een bewonderenswaardige prestatie heeft geleverd. Hij stond er iedere keer maar weer, met zo’n lastige portefeuille, in zo’n heftige tijd, met zo weinig slaap.’’

En, ja, die tomeloze energie: daar kan internist, hoogleraar en bestuurder Ernst Kuipers – nieuw op het Binnenhof – zeker iets van opsteken. Van der Meulen: ,,Het chagrijn in de maatschappij neemt toe, dus optimisme blijven uitstralen is ontzettend belangrijk.’’ Wat de nieuwe zorgminister op de coronapersconferenties nog meer moet doen of juist laten? Elf adviezen van Van der Meulen (bureau Speak to Inspire) en expert Esmeralda Kleinreesink (De Pitchcoach).

Do: Groot gebaar

Wat Kleinreesink, die alles van lichaamstaal weet, elke keer weer opviel: Hugo de Jonge gebruikt zijn hele lijf om zijn betoog kracht bij te zetten. ,,De Jonge telde dingen op zijn vingers af, schetste met zijn handen een tijdlijn (‘verleden, nu, toekomst’) en beeldde dingen uit. Zo keek hij ook echt over zijn schouder toen hij het over supermarktklanten had ‘die over de schouders van vakkenvullers spullen pakten’. Dat moet Kuipers zeker blijven doen: gebaren versterken de boodschap.’’

Don’t: Te bloemrijk

Een beetje beeldspraak is volgens Van der Meulen niet slecht, maar De Jonge? Die draafde nog weleens door. ,,We volgden het allemaal natuurlijk wel toen hij het over het virus als ‘gemeenschappelijke vijand’ had, maar toen hij over ‘mammoettanker’, ‘dashboards’ en ‘achteruitkijkspiegels’ begon, raakten we het spoor bijster. Zulke metaforen leiden van de boodschap af, komen gekunsteld over. Mijn tip voor Kuipers: houd het sec.’’

Do: Puntig

Ja, er is veel te vertellen, maar moet zo’n persconferentie echt een uur duren? Kleinreesink is blij met het voornemen de zaak in te korten. ,,Het is eigenlijk doodsimpel: hoe langer je toelichting duurt, hoe minder het gehoor onthoudt. Kuipers mag iets kernachtiger zijn.’’

Do: Meer plaatjes

Kleinreesink staat ook helemaal achter het plan voor een scherm met illustraties en graphics. ,,Door een deel van de informatie te laten zien, hoeft Kuipers minder uit te leggen en onthouden de kijkers meer. De informatie komt via oren én ogen binnen.’’ Van der Meulen: ,,Plus: het is voor Nederlanders die bijvoorbeeld een taalachterstand hebben, beter te volgen.’’ Oppassen alleen dat Kuipers zich niet naar het scherm omdraait. Kleinreesink: ,,Hij moet de illustraties op een monitor vóór zich zien, want met zijn rug naar de zaal verliest hij direct het contact met de kijkers.’’

Do: Geen jargon

Wat Kuipers ook zeker van De Jonge mag kopiëren? De korte zinnen en begrijpelijke woorden. Kleinreesink: ,,Kuipers moet met zijn medische achtergrond oppassen dat hij niet te inhoudelijk wordt, te veel nuances aanbrengt. Hij staat er om een duidelijke boodschap over te brengen en alleen dát telt.’’

Don’t: Weg met de cijferbrij

Wat Van der Meulen opviel: dat De Jonge af en toe wel heel veel cijfers de ether in slingerde. ,,Dan ging het over de hoeveelheid testen, het aantal besmettingen, mensen in het ziekenhuis, mensen op de ic en ga nog maar een tijdje door. Ik raad Kuipers aan één getal te gebruiken: het ic-getal bijvoorbeeld. Anders raken we de weg kwijt.’’

Don’t: Sloop het spreekgestoelte

Wat volgens Kleinreesink best weg kan: het spreekgestoelte. ,,Dat vormt letterlijk een barrière tussen bewindslieden en toehoorders en creëert afstand en verwijdering, terwijl Rutte en De Jonge juist willen dat mensen hen vertrouwen.’’ En als we dan toch aan het schuiven zijn: waarom geen autocue? ,,Dat is dé manier om oogcontact met het publiek te houden.’’ Wil het kabinet de katheders per se houden, dan wat wijze raad: schaf voor de rijzige Kuipers maat XXL aan. Kleinreesink: ,,Niks oogt krachtelozer dan een minister die zich moet bukken om een tekst te lezen.’’

Don’t: ongevaccineerden

En: mag het wat minder over de ongevaccineerden gaan? Van der Meulen: ,,Ik begrijp dat De Jonge nog steeds het allerliefste ziet dat iedereen de prik neemt, maar ik vond dat hij in de recente persconferenties wel erg op dat vaccineren bleef hameren en ongevaccineerden wel erg vaak als ‘probleem’ of ‘obstakel’ naar een coronavrije maatschappij presenteerde. Ik denk niet dat dat helpt. Sterker: het wakkert de polarisatie mogelijk aan. Ik hoop dat Kuipers wat minder bekeringsdrang heeft. Dat hij het wat neutraler houdt.’’

Do: Wachten op Irma

Wat Kuipers van Kleinreesink zéker van De Jonge mag overnemen: die kleine maar o zo belangrijke blijken van hoffelijkheid. ,,De Jonge wachtte altijd met zijn speech tot de gebarentolk op haar plek stond en gaf haar dan vaak een knikje. Zo van: zullen we? Daarmee liet hij niet alleen zien dat hij haar taak en de slechthorenden serieus nam, maar dat hij sowieso iemand is die rekening met anderen houdt.’’

Do: Meer dan OMT

Wat Van der Meulen hoopt: dat de nieuwe minister wat minder vaak naar het OMT verwijst. ,,Als je dat steeds doet, roept het toch de pijnlijke vraag op: wie zit hier eigenlijk aan de knoppen? Bovendien lijkt het me goed duidelijk te maken dat het beleid inmiddels op méér gestoeld is dan de medische expertise in het OMT. Ook andere experts hebben toch iets te zeggen over de vraag: hoe komen we uit de lockdown?’’

Do: Mea culpa

Het allerbelangrijkste volgens Van der Meulen: dat Kuipers een vergissing of misstap durft toe te geven. ,,De trage vaccinaties, de late boosters, dat ‘dansen met Janssen’. Dit is natuurlijk een ongekende situatie. Fouten maken is logisch. Maar geef ze wel toe. Politici ogen sterker en vooral betrouwbaarder als ze aan zelfreflectie doen en laten zien: we hebben van fouten geleerd.’’

Bron: https://www.ad.nl/politiek/elf-adviezen-voor-de-nieuwe-zorgminister-geef-fouten-gewoon-toe~ac428343/ en Algemeen Dagblad (Eefje Oomen) van 13 januari 2022, pagina 4 en 5